Slapeloosheid

Gewone slaap
De totale slaaptijd bij volwassenen varieert sterkt van persoon tot persoon. De totale slaapduur bedraagt bij 65% van de volwassenen 7 a 8 uur. Acht procent kant toe met minder dan 6 uur slaap, terwijl 2% langer dan 10 uur nodig heeft. Adolescenten slapen gemiddeld 9 uur. De gemiddelde inslaaptijd bedraagt ongeveer een kwartier. Een iets langere inslaaptijd is niet erg en heeft meestal geen invloed op de vitaliteit overdag. Per nacht treden gemiddeld 2  a 3 slaaponderbrekingen op. Deze zijn meestal heel kort en men herinnert ze zich niet..

Een nacht slaap kent 4 a 5 slaapcycli van ongeveer 90 minuten. In een slaapcyclus worden verschillende stadia van sluimerslaap tot diepe slaap doorlopen. De hoeveelheid diepe slaap lijkt het meest essentieel voor het herstel van hersenen. Zowel een gefragmenteerde slaap als een minder diepe slaap worden geassocieerd met niet-verkwikkende slaap en klachten overdag.
Personen ouder dan 65 jaar hebben vaak maar heel weinig diepe slaap, terwijl ze geheel normaal functioneren.

Landurige slapeloosheid
Kortdurende slapeloosheid wordt bij ongeveer 40% van de onbehandelde patiënten chronisch. Er kunnen veel oorzaken zijn van slecht slapen.

Bijvoorbeeld de zorg voor een ziek kind, zorgen maken, werkstress, veel piekeren en gespannen en onrustig zijn. Bij langer durende slapeloosheid raakt de oorspronkelijke oorzaak op de achtergrond en zijn meerdere factoren verantwoordelijk voor het in stand blijven van de klacht. Vaak ontstaat er een verkeerd slaapgedrag, onder anderen door laat naar bed te gaan, langer in bed te blijven liggen, of een slaapmiddel of alcohol te gebruiken. Ook de frustratie en angst weer niet te kunnen slapen zorgt voor een ongezonde spanning waardoor de negatieve spiraal verder toeneemt.

Langerdurende slapeloosheid is een onderschat gezondheidsprobleem! Heel sluipend wordt de algemene vitaliteit ondermijnd. Het gaat vaak samen met een hoger gebruik van de zorg, chronische gezondheidszorgen, een grotere kans op een sombere stemming of angstklachten, verminderde prestaties op werk en opleiding, en een hoger ziekteverzuim.

De behandeling van slapeloosheid
Een psychosomatisch fysiotherapeut kan u helpen de kwaliteit van uw slaap te bevorderen.
Bij de behandeling is aandacht voor uw slaapgedrag en welke maatregelen u kunt nemen om het slapen te bevorderen. Ook wordt er gekeken naar uw alledaagse leven, welke factoren ontregelend op uw slaap zouden kunnen zijn en hoe u hier mee om zou kunnen gaan.

Intake en slaapdagboek

Bij slapeloosheid is vaak een verhoogde alertheidsniveau. Dit kan zich uiten in een verhoogde lichaamsspanning, ademhaling, hartslag en bewegingsonrust. Ook kan er sprake zijn van sombere en/of angstgevoelens, onrust, een druk hoofd, veel piekeren en slaap belemmerende gedachten. Bij de intake wordt uw probleem en samenhangende lichamelijke en psychische- en sociale factoren zoals bijvoorbeeld werkstress in kaart gebracht. Met behulp van een slaapdagboek wordt uw slaapgedrag geanalyseerd.

Slaaphygiëne
Samen met u kijkt de fysiotherapeut naar welke maatregelen u kunt nemen wat betreft uw slaapgedrag en omgeving ( slaaphygiëne) om de kwaliteit van uw slaap te verbeteren. Hierbij kunt u denken aan adviezen over voeding, sporten, uw slaapkamer ( bijvoorbeeld verduisteren) en vaste tijden om naar bed te gaan.

Meer ontspannen, loslaten, piekertraining
Er wordt ook gekeken naar manieren om meer te ontspannen, welke manier het beste bij u past.  Dat kan zijn met speciale ontspanningsoefeningen die de alertheid verlagen en de slaap verbeteren. Het kan ook zijn dat dagelijks matig intensief bewegen zoals wandelen goed voor u uitwerkt.

Wanneer piekeren op de voorgrond staan, kan gekeken worden hoe u dit concreet kunt aanpakken. Dit kan met een piekertraining, of met mindfulness.

Soms is slecht slapen het gevolg van andere lichamelijke of psychosomatische klachten, zoals spier- of gewrichtsklachten, spanningsklachten, depressiviteit of angst. Werken aan herstel van deze klachten heeft ook een positief effect op slaap.

Wie behandelt u in onze praktijk?
Wytske van Dam is psychosomatisch fysiotherapeut en heeft zich verdiept in slaapproblemen.